woensdag 12 januari 2011

The Old Man and the Sea.

"He always thought of the sea as la mar which is what people call her in Spanish when they love her. Sometimes those who love her say bad things of her but they are always said as though she were a woman. Some of the younger fishermen, those who used buoys as floats for their lines and had motor-boats, bought when shark livers had brought much money, spoke of her as el mar which is masculine. They spoke of her as a contestant or a place or even an enemy. But the old man always thought of her as feminine and as something that gave or withheld great favours, and if she did wild or wicked things it was because she could not help them. The moon affects her as it does a woman, he thought."

























Dit weekend heb ik Ernest Hemingways The Old Man and the Sea eens van de plank naast m'n bed gehaald als wapen tegen een tot dan toe slapeloze nacht. Het boek lag er sinds grofweg afgelopen Sinterklaas op me te wachten, half verscholen tussen een willekeurige Gierach, Moby Dick van Melville en Bram Stokers Dracula. In tegenstelling tot de doorgaans veel diversere romans die in m'n tas zitten om de dagelijkse treinritten te veraangenamen, ligt er op deze plank eigenlijk altijd een combinatie van visliteratuur en literaire klassiekers. In dit geval dus tevens literaire klassiekers die met vissen te maken hebben, al is dat geen vereiste; in Dracula wordt er niet gevist voor zover ik me kan herinneren. De eerlijkheid gebiedt me alleen wel te zeggen dat Dracula daar al een maand of twee ergens halverwege opengeslagen ligt, en bijvoorbeeld John Gierachs Trout Bum in diezelfde tijd al een keer of drie van de boekenkast beneden naar dit bewuste plankje is verhuisd.

Maar dat terzijde. The Old Man and the Sea dus. Hemingway vertelt het verhaal van een stokoude Cubaanse visser die na 84 dagen niks gevangen te hebben, op de 85ste dag midden op zee een monster van een marlijn haakt op één van de uit zijn kleine vissersbootje uitgelegde handlijnen. Twee dagen en twee nachten lang leveren de oude man en de vis een nagenoeg gelijke strijd, alvorens de man de vis, die hij inmiddels als zijn gelijke en zijn broeder ziet, eindelijk langszij krijgt en hem met zijn harpoen weet te doden. Met de vis aan zijn bootje gebonden begint de oude man aan zijn tocht terug naar de haven, wetende dat deze vangst hem goed geld zal opleveren en vele monden zal voeden. Deze gedachte wordt echter al snel overschaduwd door de realisatie dat eigenlijk geen enkel mens waardig is een dergelijk nobel en dapper wezen te eten. Zover komt het dan ook niet. De dode marlijn trekt al snel de aandacht van haaien en hoewel de man ze lange tijd weg kan houden, moet hij uiteindelijk lijdzaam toezien hoe de haaien uiteindelijk niets dan het karkas van de marlijn overlaten en de zee zo weer terugneemt wat haar toebehoorde. Volledig uitgeput zeilt de oude man terug naar het vasteland, het geraamte van zijn vangst nog aan de boot gebonden.

Een machtig en ijzersterk geschreven verhaal, waarin mannelijke heldendom en verbondenheid met de natuur -de zee en het water specifiek- de grote thema's vormen. Het is het verhaal dat elke visser eigenlijk had willen vertellen als hij bij thuiskomst de lucht-accordeon bespeelt om vrienden en familie een idee te geven van het monster dat hij die dag bedwongen heeft. De epische strijd op leven en dood tussen visser en vis, tegelijkertijd als broeders verbonden.

De editie die die bewuste 5 december in mijn bezit is gekomen is er eentje uit 1955 (het boek verscheen voor het eerst in 1952) en is voorzien van prachtige illustraties van C.F. Tunnicliffe en Raymond Sheppard. Aardig detail, zo leert een noot van de uitgever voorin het boek, beide illustratoren hadden aanvankelijk de opdracht gekregen het verhaal volledig te illustreren, waarna de uitgever een keuze voor het werk van één van de heren zou maken. Deze vond de interpretaties van beide tekenaars echter dermate kwalitatief en interessant dat de tekeningen van zowel Tunnicliffe als Sheppard de uiteindelijke uitgave sieren. En hoe. Kijk ende kwijl.



































































"I do not understand these things, he thought. But it is good that we do not have to try to kill the sun or the moon or the stars. It is enough to live on the sea and kill our true brothers."

1 opmerking:

  1. Hé, dit boek heb ik ook, ik kocht het ooit alleen voor de prachtige tekeningen! Een boek om te koesteren...
    Groeten, Geert Vandeplancke

    BeantwoordenVerwijderen